20 χρόνια από την πτώση του τείχους και ο ρόλος της Αριστεράς

20 χρόνια συμπληρώνονται στις 9 Νοέμβρη, από τα μεσάνυχτα της 9ης του αντίστοιχου έτους 1989, που έπεσε το τείχος που χώριζε το ανατολικό από το δυτικό Βερολίνο.

Που χώριζε δύο κόσμους για 40 ολόκληρα χρόνια.

Το τείχος έπεσε και ο "υπαρκτός σοσιαλισμός"  κατέρρευσε.

Οι ΗΠΑ, το ΔΝΤ, η ΕΕ (ΕΟΚ τότε),οι Ευρωπαικές και Διεθνείς τράπεζες με διθυραμβικά σχόλια , υποσχέθηκαν τον παράδεισο στους λαούς που βγήκαν από το τέλμα του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Ακολούθησε μια γενικευμένη ευφορία κι ένα κύμα ενθουσιασμού.

Για να ξεχαστούν στην συνέχεια και να απλωθεί παντού  η σιωπή της ιστορίας, έχοντας μείνει μόνο οι πανηγυρισμοί.

Οι κομμουνιστές ηττήθηκαν ( ο Χόνεκερ στη φυλακή, ο Ζίφκοφ σε περιοσρισμό, ο Τσαουσέσκου εκτελέστηκε.) στη Γιουγκοσλαβία άρχισε η αποσκίρτηση δημοκρατιών που οδήγησε τον κακερματισμό της, όπως επίσης και της πάλαι ποτέ κραταιάς υπερδύναμης ΕΣΣΔ.

Τα δημοκρατικά δικαιώματα και οι λαικές ελευθερίες είναι το ζητούμενο, ενώ η φτώχεια και η ανέχεια, η μετανάστευση και η διαφθορά με την εγκληματικότητα αποτελούσαν και εξακολουθούν να αποτελούν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά.

Η απροθυμία της ΕΕ να συμβάλλει στην δημιουργία προυποθέσεων ενσωμάτωσης των χωρών αυτών στο ευρωπαικό σύστημα οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης συνέβαλε ώστε η ευφορία να παραχωρήσει τη θέση της στη γενικευμένη απογοήτευση.

Η ένταξη αρκετών νέων χωρών στην συνέχεια στην ΕΕ καθόλου δεν συνέβαλλε , με τον τρόπο που έγινε, στην ελαχιστοποίηση των προβλημάτων τους.

Ακολούθησε η δραματική κατάρρευση της ευρωπαικής σοσιαλδημοκρατίας και μαζί της ολόκληρη η πολιτική γεωγραφία που είχε βασισθεί σε υπαρκτούς ιδεολογικούς και ταξικούς διαχωρισμούς και στην ιστορική αντίθεση Δεξιάς-Αριστεράς.

Η Αριστερά που ήταν πάντα η συνιστώσα εκείνη του πολιτικού συστήματος, που με την στάση της και τη δράση της έδινε ουσία και νόημα στους κοινωνικούς  αγώνες, που συσπείρωνε και κινητοποιούσε την εργατική τάξη και τους κοινωνικούς φορείς, εγκατέλειψε τις κοινωνικές ανησυχίες και δεσμεύσεις της.

Μεταβλήθηκε σύντομα σε απολογητή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και η Σοσιαλιστική Διεθνής , που είχε αναγνωριστεί και καταξιωθεί σαν φορέας παραγωγής ιδεών και ανάδειξης μεγάλων και εμπνευσμένων ηγετικών προσωπικοτήτων, αντιγράφει ανιαρά, ακόμη και σήμερα, το αποτυχημένο πολιτικό και κοινωνικό μοντέλο των ΗΠΑ

Τη θέση των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων και των  πολιτικών συγκρούσεων, έχει πάρει η τέχνη της διαχείρησης.

Οι ιδεολογικές αναζητήσεις είναι έξω από τα ενδιαφέροντα και της προτεραιότητες των ηγετών της κεντροαριστεράς.

Το "κράτος πρόνοιας", τα "κοινωνικά δικαιώματα", η "κοινωνική αλληλεγγύη" είναι μακρινές και συχνά έννοιες ανεπιθύμητες.

Η Αριστερά όμως , παρά την ενορχηστωμένη προσπάθεια των απολογητών της αγοράς και των δυνάμεων της συντήρησης να την εκθέσουν πολιτικά και να την ενοχοποιήσουν, παραμένει η θεμελιακή εγγύηση για την ανασύνταξη των Λαικών Δυνάμεων, την ανασυγκρότηση του θρυμματισμένου κοινωνικού ιστού και την ανοικοδόμηση μιας κοινωνίας διαμετρικά αντίθετης από εκείνη που προσπαθεί να μας επιβάλλει η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.

Αν το κομμουνιστικό μοντέλο διακυβέρνησης  κατέρρευσε εξαιτίας των αυταρχικών δομών της εξουσίας και ο καπιταλισμός δεν αποτελεί  παρά μια τερατώδη αποτυχία, η Αριστερά παρά την κρίση στρατηγικής με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη (από τις ολέθριες επιλογές των ηγεσιών της), εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ελπίδας για δισεκατομμύρια πολίτες του κόσμου.

Τα μηνύματα  για την επιστροφή της Αριστεράς είναι πολλά και ενθαρρυντικά, όπως το κίνημα ενάντια στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση ( που οδήγησε στο  παραλίγο παγκόσμιο κραχ) είναι από τα σημαντικότερα.

Παντού , στους δρόμους, των ευρωπαικών χωρών μια άλλη Αριστερά γεννιέται.

Μια Αριστερά της δημοκρατίας, της κοινωνικής διακαιοσύνης, της αλληλεγγύης, του διεθνισμού και της παγκόσμιας ειρήνης.

Μέσα απο τους κοινωνικούς αγώνες η Αριστερά θα ξαναβρεί την έμπνευση και τη δύναμη της, ενώ  το ανοργάνωτο λαικό κίνημα θα πάρει απαιτητική μορφή διεκδίκησης, θα αποτελεί την ελπίδα.

Πρέπει να απαντήσει όμως  σε ορισμένα στρατηγικού χαρακτήρα ερωτήματα.

Το πρώτο αφορά στο δέον γενέσθαι προκειμένου να επανασυνδεθεί μη το νήμα της ιστορίας που την είχε αναδείξει σε φορέα παραγωγής ιδεολογίας και δύναμη κοινωνικής αλλαγής.

Το δεύτερο είναι  να αποκαταστήσει τη σχέση εμπιστοσύνης με εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που συμπορεύτηκε και η οποία , με αποκλειστική της ευθύνη, έχει διαρραγεί.

Πρέπει δηλαδή να ακολουθήσε ακριβώς αντίθετη πορεία από αυτή που οδήγησε στην απο-ιδελογικοποίηση, την παρακμή και την ήττα.

Πρέπει να οριοθετήσει ιδεολογικά τη σχέση Αριστεράς - Δεξιάς , με  ξεκάθαρο τρόπο και δράση.

Αυτά αποτελούν ίσως τις αναγκαίες προυποθέσεις για την επαναθεμελίωση και την ανασύνταξη των δυνάμεων της αριστεράς.

Η δίκαιη ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου, η πλήρης απασχόληση, τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η αντιμετώπιση της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, η προστασία του περιβάλλοντος, η κατοχύρωση των ασφαλιστικών και η διεύρυνση των εργασιακών διακαιωμάτων των εργαζομένων αλλά και η δημοκρατία, η ελευθερία και η ειρήνη είναι ποιοτικά στοιχεία μιας στρατηγικής που μπορεί να  ανανεώσει σε βάθος και με τρόπο ριζοσπαστικό το νέο ταξικό όραμα της Αριστεράς .

Αν η εκδοχή των παλιών οραμάτων της Αριστεράς έχει τελειώσει , αν η ουτοπία που σηματοδότησε ο Οκτωβριανή Επανάσταση έχει ολοκληρωτικά καταστραφεί, οι προσπάθειες για την αναζήτηση μιας "νέας ουτοπίας" και ενός νέου συλλογικού οράματος δεν πρέπει να σταματήσουν ποτέ.

Γιατί άλλωστε, η Αριστερά μεταφέρει το βάρος μιας συναρπαστικής ιστορίας, που είναι ταυτισμένη με τους συμβολισμούς, τις ιδέες και τις αξίες που αποτελούν τους κεντρικούς κώδικες του πολιτικού μας πολιτισμού.