H σημερινή αποκρουστική κατάσταση της εικόνας του ΠΑΣΟΚ και της κυβέρνησής του δεν είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης.
Αποτελεί προϊόν, αντικειμενικά, πολύχρονης σταδιακής υποχώρησης σε ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό επίπεδο.
Μια συνεχής αλλά αθόρυβη μεταλλαγή του σε μηχανισμό εξουσίας και διαχειριστικού κυβερνητισμού, αλλά και της παθογένειάς του να διολισθαίνει από την έλλειψη ιδεολογικών προσταγμάτων, σε νεοφιλελεύθερες και απλά διαχειριστικές θέσεις.
Από το συνέδριο του 1996 μέχρι το 2004 με έκδηλα τα φαινόμενα μετάλλαξης της πολιτικής του φυσιογνωμίας και της ιδεολογικής του στειρότητας, βρέθηκε στη συγκυρία της ηγεσίας του Γ. Παπανδρέου, που υποσχέθηκε το «ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής» αλλά και τον ιδεολογικό επαναπροσαντολισμό του.
Δημιούργησε μια αισιοδοξία μια τέτοια προοπτική.
Το ΠΑΣΟΚ μετά την υπέρβαση της αντικειμενικής του εσωστρέφειας, των αδυναμιών του και την ωρίμανσή του, που προήλθαν από τις εκλογικές ήττες του 2004 και 2007 και αμέσως μετά το ξεπέρασμα της εσωτερικής του κρίσης με την επίλυση του προβλήματος ηγεσίας του και την διαμόρφωση στοιχειωδών όρων πολιτικής παρουσίας του, ήταν σχεδόν βέβαιο ότι πορεύεται προς την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών, δεδομένης της ανίκανης και φαύλης κυβέρνησης της ΝΔ του Κ. Καραμανλή.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή που επιτάθηκε το 2009 από το όργιο σπατάλης, αναποτελεσματικότητας και φαυλότητας της ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ , αν και όφειλε να διαγνώσει την τραγικότητα της οικονομικής, κύρια, κατάστασης της χώρας μας, αλλά και την απόλυτη σχεδόν έλλειψη πίστωσης χρόνου, αναλώθηκε σε δευτερεύοντα ζητήματα, κύρια εσωτερικών κυβερνητικών διευθετήσεων, σε τακτικές επικοινωνισμού και σε αδικαιολόγητες προεκλογικές δεσμεύσεις με υπερβολές, προκειμένου να ικανοποιήσει την ανεξήγητη ανασφάλεια της νεοσύστατης ηγετικής του ομάδας για την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας.
Στις εκλογές πορεύτηκε χωρίς σαφές σχέδιο προτεραιοτήτων και ιεραρχήσεων, υποκαθιστώντας τα μείζονα πολιτικά διλλήματα με επιμέρους αθροίσματα γενικών πολιτικών δεσμεύσεων, αν και όφειλε να γνωρίζει ότι η επόμενη ημέρα της χώρας μετά τις εκλογές δεν θα αποτελεί μόνο μια νέα σελίδα, αλλά θα απαιτεί ένα σύνολο ρήξεων και ανατροπών, μια δέσμη μέτρων στο δημοσιονομικό κύρια επίπεδο και στον δημόσιο χώρο , προκειμένου να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις της κατά το δυνατό ομαλότερης εισόδου της χώρας σε μια περίοδο κρίσης σε όλα τα επίπεδά της (κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, ηθικό) και οι όροι της ομαλής εξόδου από αυτήν, μέσα από ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με την Ελληνική κοινωνία.
Έτσι στις 4/10/2009 ο Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ ανέλαβαν την ιστορική ευθύνη της εξόδου της χώρας από την κρίση που προαναφέρθηκε με μια πανίσχυρη πλειοψηφία (δείγμα της τεράστιας πολιτικής εμπιστοσύνης του λαού μας) και εγκαταστάθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής εξουσίας με απόλυτα ηγεμονικό τρόπο, χάρις στην βούληση των Ελλήνων πολιτών και την καθαρή εντολή τους.
Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αντί να εκλάβει την πολιτική αυτή ηγεμονία της σαν άμεση ευθύνη για δράση και να εκτυλίξει έστω και μερικά τις ατελείς κυβερνητικές επεξεργασίες της, αυτοπαγιδεύθηκε μέσα στη βίαιη κατανόηση των επιπτώσεων της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας.
Από την έλλειψη σχετικού σχεδίου, την πολιτική αδυναμία των προσώπων που ακολουθούσαν το πολιτικό-οικονομικό του επιτελείο, την αυτοεπιβεβαιούμενη επάρκεια για τις αυτονόητες διευθετήσεις «αλληλεγγύης» τα Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον οίστρο της μεγάλης νίκης, αντί να διαμορφώσει έστω και εκ των ενόντων τη σχετική «θεωρία της εξόδου» και να καταγράψει τους στοιχειώδεις όρους της πολιτικής πραγματικότητας που θα την συνόδευαν, αφέθηκε σε αποσπασματικές κινήσεις που υπαγόρευαν οι σχεδόν νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί που αποτέλεσαν τον οικονομικό κυβερνητικό κύκλο του, με αποτέλεσμα τις επικίνδυνες παλινωδίες, την άγνοια διαχείρισης των αγορών και την απόλυτη άρνηση σε μια νέα οικονομική εκκίνηση της χώρας, βασισμένης σε συνεκτική θεωρία σταδιακής και ελεγχόμενης εξόδου από την κρίση και σε αφήγηση κινούμενη στο πλαίσιο μιας νέας μεγάλης κοινωνικής συμφωνίας-κοινωνικού συμβολαίου, με «μίνιμουμ» κοινωνικής συνοχής και με σαφείς και ευδιάκριτες «κόκκινες γραμμές» βασισμένες στην αξιακή κλίμακα του σοσιαλιστικού και σοσιαλδημοκρατικού χώρου και στην ηθική, στην ιστορία και τις αρχές του ΠΑΣΟΚ, που όπως υποστηρίζει διαχρονικά η μη αλλοτριωμένη βάση του «ιδρύθηκε για να υπηρετεί τον Λαό και την Πατρίδα»
Έτσι το αποτέλεσμα των αναποτελεσματικών και νεοφιλελεύθερων μέτρων της επιλογής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης που είτε αγνοούσε , είτε (πολύ περισσότερο) επεδίωκε την αναποτελεσματική αντικατάσταση της πορείας προς τον « άλλο δρόμο» με την εκβιαστική εγκατάσταση της θεωρίας του «μονόδρομου» μέσω του ΔΝΤ.